Frankrijk, het land van hoge bergen, glooiende heuvels, eeuwenoude wijnranken en kaas. Dankzij de vruchtbare grond en de vochtige grotten, is dit de ideale locatie voor fantastische producten. Een walhalla voor de echte Bourgondiër. Ben je op vakantie in Frankrijk, dan weet je zeker dat je naast de prachtige natuur ook kunt genieten van lekker eten. Iedere streek heeft zo haar specialiteiten en om die echt te ontdekken, moet je eigenlijk een route maken door heel Frankrijk. Vandaag neem ik je mee langs allerlei heerlijke kaasbestemmingen om de oorsprong te ontdekken van een tiental kaasfavorieten.
Net als wijn, komt ook kaas uit verschillende streken in Frankrijk. Dat heeft alles te maken met de omgeving van de rijping van de kaas. Zo wordt de ene kaas gerijpt in grotten, de andere onder de grond en weer een ander in een droge schuur. Soms per toeval ontdekt en soms door gewoon experimenteren. Natuurlijk wordt er tegenwoordig een boel machinaal nagebootst, maar toch blijft het het lekkerst om de kaas te proeven volgens traditioneel recept bij een ouderwetse fromagerie.
#1. De Jura – Comté
De Jura staat bekend om de druipsteengrotten, bijzondere rivieren, diepe bergkloven en ruige bergtoppen. Daarnaast is het een gebergte vol historie. De eerste sporen van de mensheid die gevonden zijn, zijn zo’n 120.000 jaar oud. Ook de geschiedenis van de kaas gaat hier ver terug. In veel dorpen in de Jura kom je kleine kaasmakerijen tegen. Onderling werken ze samen om de kaas te kunnen produceren. De kaas rijpt in éénn van de tien speciale ondergrondse kamers in het gebied. Na de rijping wordt de kaas beoordeeld op 20 punten en bij een score van minimaal 12 mag de kaas officieel Comté genoemd worden. Bezoek het Comté-museum in Poligny of neem een kijkje bij kaasmakerijen zoals Pontarlier en Arbois.
De rijping van de Comté ©Max LesZed
#2. Normandië – Camembert
Niet alleen voor de bijzondere kleirotsen, oesters en Sint Jacobsschelpen ben je in Normandië aan het juiste adres, ook één van de meest bekende kazen vindt hier haar oorsprong. Camembert is een kaas die je, naast brie, in iedere supermarkt tegenkomt. De kaas heeft nooit een officiële merknaam gekregen, zoals bijvoorbeeld Champagne, waardoor de kaas ook wereldwijd wordt gemaakt. Dat is jammer, want daardoor kom je steeds minder ambachtelijke Camembert kaasmakers tegen in Normandië. Koop je Camembert met daarop 'Camembert de Normandie' en het AOC/AOP-keurmerk, dan kun je er zeker van zijn dat het een kaas is uit Normandië. Camembert vindt haar oorsprong in het gelijknamige dorpje. Breng daar een bezoek aan de kaasboerderij van de familie Durand of ga op zaterdag naar de markthal in Le Sap voor een speciale toelichting.
De kalksteenrotsen voor de kust van Normandië ©Cristian Bortes
#3. Seine-et-Marne – Brie
Naast Camembert is ook een de Brie een kaas die niet meer bij ons weg te denken is. Iedere Nederlandse supermarkt heeft wel een Brie in haar schappen en helaas gaat ook dit vaak ten nadele van de kwaliteit en smaak. Proef maar eens een echte Brie de Meaux bij een kaasspeciaalzaak en dat Brietje uit de supermarkt valt helemaal in het niets. Ook deze kaas wordt al eeuwenlang gemaakt. De naam stamt uit de vroegere regio Brie (nu Seine-et-Marne). In Coulommiers vind je een speciale jaarlijkse kaasbeurs over Brie. Daarnaast kun je binnen stappen bij één van de vele kaasboerderijen tussen Meaux en Melun. Ideaal om te combineren met een stedentrip naar Parijs.
Aan de Seine ©Benh Lieu Song
#4. Champagne-Ardennen en Bourgondië- Chaource
Het feit dat deze kaas haar oorsprong vindt in de Champagne-Ardennen én Bourgondië heeft te maken met de ligging van het dorp. Dit ligt officieel in de Champagne, maar hoort qua cultuur en natuur meer bij Bourgondië. Chaource is een heerlijk romige kaas gemaakt van koemelk. De kaas is bij kamertemperatuur zacht en lopend rondom de korst en hard en brokkelig in het midden. Zowel de Champagne-Ardennen als Bourgondië hebben allerlei moois te bieden voor een kaasreis. Bezoek het enige traditionele kaashuis 'La Fromagerie de Mussy' en het Chaource-museum in het dorp.
Het plaatsje Chaource ©Christian Guthier
#5. Bourgondië - Époisses
Époisses is een zachte koemelkkaas. De kaas is vernoemd naar de plaats waar het vandaan komt, namelijk Époisses. De kaas wordt al sinds de 16e eeuw gemaakt en is even helemaal verdwenen na de Tweede Wereldoorlog. Gelukkig zijn er toch een aantal trouwe volgelingen doorgegaan met het recept en mag ook deze kaas trots zijn op het AOC/AOP-keurmerk. Vlakbij het dorp Époisses vind je fromagerie Berthaut. Rondom de fromagerie vind je wijngaarden en wijnhuizen, die ook een bezoekje waard zijn.
Het plaatsje Époisses ©Holger Meeh
#6. Loire – Chévre
Chévre is Frans voor geit. Fromage de Chévre is de oudste kaas ter wereld. Vanaf het moment dat men geiten bij huis ging houden, werd er geitenkaas gemaakt (+/- 10.000 jaar geleden). In de Loire vind je veel verschillende kaasboerderijen die geitenkaas produceren. In deze streek produceren ze zo'n 12 verschillende soorten geitenkaas. Je kunt dus van fromagerie naar fromagerie rijden, om zo alle soorten uit te testen. Rijd van Vierzon naar Chinon (of andersom) en stop als je er een voorbij ziet komen. Verstandig is wel om dit in het voorjaar te doen.
Allerlei verschillende soorten geitenkaas ©Marc Kjerland
#7. Aveyron – Roquefort
Roquefort is een blauwschimmelkaas die vernoemd is naar het dorp Roquefort-sur-Soulzon. De kaas wordt gerijpt in de grotten die rondom het dorp te vinden zijn. Ook deze kaas heeft het AOC/AOP-keurmerk. Aan de hand van dit keurmerk kun je zien dat de kaas ook echt daar gemaakt is. De kaas wordt gemaakt van schapenmelk. De kleur van de kaas hangt helemaal af van de rijping. De schimmeldraden ontstaan doordat men de kaas tijdens de rijping inprikt. Er zijn verschillende kaasmakerijen. Bezoek onder andere: Fromagerie Papillon Caves, Combes Le Vieux Berger en de Roquefort Société.
Het schattige plaatsje Aveyron ©Patrick Nouhailler
#8. Maroilles/Picardië – Maroilles
Een minder bekende kaas is Maroilles, een koemelkkaas die al sinds de 7e eeuw wordt gemaakt. Het is een kaas die in drie verschillende stappen wordt gemaakt. Uiteindelijk krijgt de kaas een rood/oranje korst. De kaas komt officieel uit de gelijknamige plaats, maar wordt ook in de buurt van Maroilles gemaakt. Bezoek bijvoorbeeld kaashuis Ferme du Pont des Loups, een schattig plekje, waar je ook kunt overnachten. Ben je in de buurt van Picardië, breng dan een bezoek aan de fromagerie van Phillipe Olivier.
Maroilles, een heerlijke kaas ©Frédérique Voisin-Demery
#9. Franche-Comté – Vacherin
Vacherin is een zachte koemelkkaas die zowel in Frankrijk als in Zwitserland wordt geproduceerd. Er zijn in Frankrijk twee verschillende soorten te onderscheiden: de Vacherin du Haut-Doubs en de Vacherin Mond d’Or. Beide Vacherins worden gekenmerkt door verpakking van de kaas. Je koopt de kaas in een rond houten bakje, dat is gemaakt van dennenhout. De kaas is een echte winterkaas en wordt gemaakt van 15 augustus tot 15 maart. Beide kazen worden naar mate de rijping vordert steeds zachter en vloeibaarder. Heerlijk om lekker in te dopen. Bezoek onder andere: Fromagerie du Pré Verdot, Lehman of Les Fruitières du Lomont. Over de Haut-Doubs leer je alles in Charbonnières-les-Sapins.
De Vacherin in haar traditionele verpakking ©Tristan Ferne
#10. Franse Pyreneeën – Ossau-Iraty
Ossau-Iraty is een kaas waar je waarschijnlijk nog nooit- of nog niet zo vaak van hebt gehoord. Het is een schapenkaas die wordt gemaakt in de westelijke Pyreneeën. Het is een kaas die vroeger als tussendoortje door de schaapherders werd gegeten. De echte Ossau-Iraty heeft dan ook een echt volle smaak, dankzij de kruiden uit de bergweides. Een prachtige streek, waar je zomers tijdens een wandeling in de bergen de bellen van de schapen hoort rinkelen. Er is zelfs een speciale gastronomische route die je kunt afleggen om de kaas te ontdekken. Klik hier voor meer informatie >
De gastronomische route van Ossau Iraty
Over Florien
De bergen hebben iets magisch en dat is een gevoel dat iedere keer weer naar boven komt als Florien er is. Jaloersmakende momenten vergeleken met hier, want waarom hebben wij geen bergen? Ze is voornamelijk 's winters in de Alpen te vinden, maar ook in de zomermaanden wil Florien nog meer magische plekken ontdekken in de bergen.