De E5 lange-afstandswandeling van Oberstdorf naar Meran is de meest populaire route om te voet de Alpen over te wandelen. Er zijn echter veel variaties mogelijk om van Duitsland naar Italië de Alpenoversteek te maken. Wil je alles wandelen of vind je het ook prima om af en toe een berglift of bus te nemen? En wil je overnachten in berghutten of liever in een hotel of pension in het dal? Alleen op pad of samen in een groep met een gids? Afgelopen zomer maakten Richard en ik 'onze' Alpenoversteek van Oberstdorf naar Meran, waarbij we een aantal wensen hadden: geen gebruik maken van bussen of liften, alles wandelen en comfortabel overnachten. In dit artikel lees je alles over de verschillende etappes die we gelopen hebben, de voorbereiding, de inhoud van onze rugzak, de hotels waar we sliepen en meer tips om van Oberstdorf naar Meran te wandelen.
Er zijn verschillende mogelijkheden om een Alpenoversteek te wandelen. De meest populaire route is ongetwijfeld de E5 die van Oberstdorf in Duitsland naar Meran in Italië loopt. De gehele E5 is 600 km lang, loopt van de Bodensee tot aan Verona en bestaat uit maar liefst 31 etappes. Voor veel bergliefhebbers is dit te lang, waardoor zij kiezen voor een gedeelte van de route waarbij daadwerkelijk de hoofdkam van de Alpen wordt overgestoken: de etappes van Oberstdorf naar Meran. In hoeveel dagen je deze route loopt, hangt af van de etappes die je kiest en of je gebruik maakt van bussen en taxi's onderweg.
De snelste mogelijkheid is in vijf dagen, maar wil je alles te voet doen, dan ben je zeven tot acht dagen onderweg. Wanneer je even zoekt op internet vind je veel mogelijkheden om deze tocht in groepsverband met gids en volledig georganiseerd te doen. Zo hoef je je geen zorgen te maken: alle slaapadressen zijn geregeld en de gids zorgt voor je veiligheid onderweg en weet de route op z'n duimpje. Het overgrote deel van de wandelaars overnacht onderweg in berghutten. Dit is betaalbaar, je blijft op hoogte, hebt fantastische uitzichten in de avond en ochtend en beleeft de echte knusse huttensfeer.
In het voorjaar van 2021 ontstond ons plan om de Alpen te voet over te steken. We zijn allebei ervaren bergwandelaars, zijn gewend om flinke dagtochten te maken, maar meerdaagse wandelingen doen we eigenlijk nauwelijks. Ik houd van de afwisseling in de bergen, dus na een lange dag wandelen, spring ik meestal de volgende dag op de mountainbike of ga ik voor een andere activiteit in de bergen. Daarnaast vind ik - ondanks die typische knusse sfeer - één of twee nachten in een berghut meer dan genoeg. Richard vond het belangrijk om echt alles te lopen, ook lange stukken door het dal, want '...als ik de Alpen oversteek wil ik ook echt alles te voet doen, dan ga ik niet in een bus zitten'. Ik stond daar iets anders in, want het is immers vakantie, dus als ik een keer geen zin zou hebben of mijn lijf sputterde tegen, dan mocht ik van mezelf wel eens in een bus of in een berglift stappen. De zware en moeilijke etappes zou ik sowieso meelopen, ook qua veiligheid. Daarnaast was het duidelijk dat we in het dal wilden overnachten, zodat we konden slapen in een fijn bed en na een dag wandelen onder een goede douche konden stappen.
Een weekend lang ben ik bezig geweest met de etappes uitstippelen en ik heb er bewust voor gekozen om af en toe van de E5 route af te wijken, ook om wat drukte onderweg te omzeilen. Het is immers een populaire wandeling en we hadden geen zin om in een rijtje een berg omhoog te lopen. Achteraf viel dat trouwens enorm mee, ook op de route van de E5 was het niet super druk. Maar dit kan ook te maken hebben met het feit dat wij vanuit het dal onze wandeldag starten en niet vanuit de berghut. Je loopt dan op andere tijdstippen het zelfde wandelpad als wandelaars die in de hutten overnachten. We kozen ervoor om onze tocht op 26 augustus te beginnen, een vrijdag, aangezien veel georganiseerde reizen in het weekend starten, wat ook weer scheelde in drukte. Het was een behoorlijk puzzel om de route te plannen, zeker ook qua afstanden en wandeltijden. De dagen zijn rond eind augustus, begin september nog lang, waardoor we minder stress zouden hebben om voor het donker weer terug in het dal te zijn.
Wandelen van Oberstdorf naar Meran | |
|---|---|
| Duur | 7 dagen |
| Hoogtemeters | 8347 meter klimmen, 6560 meter dalen |
| Afstand | 180 km |
| Ondergrond | Bosgrond, stenen en kiezels |
| Niveau | gemiddeld tot zwaar |
| Conditie | |
| Techniek | |
| Uitzichten | |
Vol energie en met een heerlijk gevoel van 'we gaan een avontuur tegemoet', stappen we op de eerste dag ons hotel in Oberstdorf uit. Na een stuk door het dal, terwijl de zon net boven de berg uitpiept, beginnen we aan een rustige klim naar Spielmannsau (ongeveer anderhalf uur). Helaas gaat veel over asfalt en dit is ook een reden waarom de meeste wandelaars hier de bus nemen naar het Trettachtal. Hier begint de echte klim richting de Kemptner Hütte (1846 meter). Het is een prachtige en afwisselende wandeling langs watervallen, stromende beekjes en door bloemenvelden vol kleur. Trittsicherheit en geen last hebben van hoogtevrees is belangrijk, want op sommige stukken zijn de afgronden diep en hangen ijzeren kabels om je aan vast te houden. Maar over het algemeen is het een relaxte route. Na een lunch bij de Kemptner Hütte lopen we via de Mädelejoch (1973 meter) de grens over naar Oostenrijk. Ondanks het weer, regen en mist, en het feit dat ik best even moet wennen aan mijn grotere en zware rugzak, genieten we enorm van deze eerste wandeldag.
Wanneer het dorpje Holzgau beneden in het dal in beeld komt, knapt het weer ook een beetje op. En dat is fijn, want we komen nu echt langs een geweldig spektakel: Simms Wasserfall. Het water dondert hier van grote hoogte naar beneden en er is ook een klettersteigpark: iets om te onthouden! Eenmaal beneden in het dal begint het weer te gieten, maar we moeten nog een uur lopen naar het einddoel van vandaag. Een beetje stilletjes leggen we de laatste 5 km in de regen af en dolblij staan we daarna onder de warme regendouche in het pension. Zo stijf als een hark van de spierpijn lopen we 's avonds nog even het dorp in voor een grote Schnitzel en eerlijk gezegd maak ik me ook wel een beetje zorgen om de blauwe plekken op mijn heupbotten van de rugzak en de spierpijn in mijn benen: gaan we dit echt nog zes dagen volhouden?
Etappe 1: Oberstdorf - Steeg
Na nogmaals een sessie onder de regendouche voelen we ons op dag twee fitter dan we hadden gedacht gisteravond. Gelukkig maar, want ook vandaag wacht ons een pittige tocht. De regendouche lijkt buiten ook nog aan te staan, want in de stromende regen lopen we over de asfaltweg naar Kaisers, waar de eigenlijke etappe begint. Na een rustige klim over een grindweg en door een prachtig dal met koeien (Kaiseralp), beginnen we aan de steile klim naar het Kaiserjochhaus (2310 meter). Het pad is indrukwekkend aangelegd met veel houten traptreden en een spannend 'bruggetje' over een waterval. Lunchen doen we bij de berghut waar de regen inmiddels is over gegaan in natte sneeuw. De afdaling naar Pettneu am Arlberg is lang, flink steil en eigenlijk absoluut niet geschikt voor dit weertype: het is spekglad. Ik glijd meerdere keren uit en één keer verdraai ik hierbij m'n knie. Balen, maar het lopen lukt nog. Moe maar voldaan stappen we eind van de middag het warme pension binnen, waar we bijzonder hartelijk ontvangen worden. Ondanks het weer, was het wederom een geweldige dag. En, onze regenkleding is getest en goedgekeurd. Ook ben ik blij dat we handschoenen en een muts meegenomen hebben. Ik had tijdens het inpakken niet gedacht dat ik die nodig zou hebben in de zomer...
Etappe 2: Steeg - Pettneu am Arlberg
Ook op de derde wandeldag worden we gewekt door de regen die niet zachtjes, maar hard tegen het raam tikt. Vandaag staat een megalange etappe op de planning, die we een stuk gaan inkorten. De eerste 23 km van de dag zou door het dal lopen, voornamelijk langs de autoweg tussen Pettneu am Arlberg, Landeck en Zams. Sowieso geen aantrekkelijke route en helemaal niet als de hemelpoorten vol open staan. We stappen dus maar in de bus. Een klein half uurtje later hebben we ons 4,5 uur lopen en een nat pak bespaard. We slapen vannacht in de Venet Gipfelhütte, dat klinkt als een berghut, maar het is gewoon een hotel dat door veel E5 wandelaars geboekt wordt. Eigenlijk neemt iedereen hier de gondel omhoog, want de 1450 hoogtemeters en 14 km die je hier moet overbruggen zijn pittig en qua natuur niet de mooiste kilometers van de route. Richard loopt ze (uiteraard) wel en is een recordtijd van minder dan drie uur boven. Ik geef mijn nog steeds pijnlijke knie wat rust en loop alleen een rondje van 5 km bovenop de berg.
Etappe 3: (Pettneu am Arlberg) Zams - Venetberg
Het is slechts een paar graden boven nul wanneer we op dag vier bovenop de berg starten. Vandaag staat een relatief korte en gemakkelijke wandeling op het programma. De route loopt over een prachtige panoramaweg, die z'n naam echt eer aan doet. We hebben de 'mazzel' dat het 1,5 uur droog is en de wolken hoog genoeg hangen, zodat we ook daadwerkelijk kunnen genieten van al het moois onderweg. Ik kan me voorstellen dat het hier op een mooie zonnige dag helemaal genieten is. Na een korte stop bij de Krugerhütte lopen we de lange grindweg door het bos naar beneden richting Pitztal - Wenns. Er is hier ook een mooiere route over almen, maar wanneer het nat is - en het regent inmiddels weer pijpenstelen - is dit pad geen aanrader, omdat het dan erg modderig en glad schijnt te zijn. Wat trouwens wel opmerkelijk is, is dat we het gevoel hebben dat onze rugzak vandaag lichter is. In werkelijkheid zal het gewenning zijn, maar het is wel fijn! Om 13.00 uur zijn we al in het pension en 's middags breekt zelfs de zon even door. We zitten nog even heerlijk ontspannen op ons balkon met cola, chips en de e-reader: heerlijk!
Etappe 4: Venetberg - Wenns
Vandaag lopen we een stuk waar de meeste E5 wandelaars ook de bus nemen: de 31 km door het hele Pitztal. In tegenstelling tot dag 3, is deze dalroute wel mooi en loopt er een mooi wandelpad door de hele vallei. Je wandelt langs alle kleine plaatsjes in het Pitztal en hebt genoeg tijd om de vele watervallen tussen de rotsen naar beneden te zien denderen. Moeilijk is het niet, overal is het pad breed en behalve de eerste 1,5 uur loopt het rustig omhoog. Terwijl ik 's ochtends even een uur mijn knie en andere pijnlijke ledematen onder handen laat nemen door een sportmasseur, is Richard al begonnen met de etappe. Ik stap in de bus en ontmoet hem halverwege het dal, vanwaar we samen verder lopen naar het eindpunt van het dal en einddoel van vandaag: Mandarfen, waar ook het hotel ligt waar we vannacht slapen.
Etappe 5: Wenns - Mittelberg
Vooraf was dit de etappe waar ik een beetje tegenop zag. Het is qua uren, kilometers en hoogtemeters een lange en zware dag. Ook moet je tussendoor voor 1,5 km in een bus stappen die je door een tunneltje brengt tussen de Rettenbach- en de Tiefenbach Gletscher, omdat je niet mag lopen. Echter deze bus gaat maar 1x per uur... We starten dus vroeg en genieten met meer dan volle teugen van de geweldige klim naar de Braunschweigerhütte: wat een prachtige tocht is dit! We passeren enorme watervallen, klauteren over rotsblokken en hebben een continue machtig uitzicht op het Pitztal en de gletsjers. Dit is wel een stuk wandeling waar 'trittsicherheit' en 'schwindelfreiheit' (geen hoogtevrees) wederom een must is. Om 10.30 uur zitten we aan een warme strudel met vanillesaus bij de Braunschweigerhütte, waardoor we op tijd door kunnen naar het hoogste punt van vandaag, de Rettenbachjoch op ruim 3000 meter hoogte. En niet onbelangrijk: we hebben geweldig weer, de zon schijnt volop en de lucht is strakblauw!
De vele neerslag van afgelopen dagen is hier in de vorm van sneeuw gevallen, wat betekent dat de klim naar de Rettenbachjoch eigenlijk ronduit gevaarlijk is. De afgronden zijn diep, het pad is steil en de sneeuw spekglad. Een misstap of even uitglijden en het is einde verhaal, letterlijk. Toch is het waanzinnig mooi om hier te lopen, maar we zijn wel enigszins opgelucht als we veilig boven zijn. Die opluchting is van korte duur als we zien dat het wandelpad naar beneden helemaal nog niet belopen is: we zien alleen een sneeuwvlakte en veel besneeuwde grote rotsen. Gelukkig ken ik dit skigebied van de winter, dus lopen we maar via het tussenstation van de lift over de zwarte skipiste van de Rettenbach Gletscher naar beneden. Beneden hoeven we maar een kwartiertje op de bus te wachten die ons door de tunnel brengt; timing! Vanaf de Tiefenbach Gletscher moeten we nog 4,5 uur naar Vent. Een indrukkende route met diepe afgronden en gigantische steen- en rotsvelden, maar wederom een onvergetelijk prachtig panorama. Doodmoe, maar enorm voldaan, staan we om 18.30 uur voor de balie van onze volgende overnachtingsplek. Nog één dag, en dan zijn we er.
Etappe 6: Mittelberg (Pitztal) - Vent (Ötztal)
Na het 'sneeuwavontuur' van de gisteren maak ik me enigszins zorgen wanneer we onze laatste etappe beginnen. Ook vandaag komen we weer boven de 3000 meter en ik kan nergens achterhalen of en hoeveel sneeuw er daar gevallen is. Ook weet ik dat de afdaling, de eerste paar honderd hoogtemeters na de top, enorm steil en rotsachtig is. Een beetje zenuwachtig beginnen we te wandelen. Althans ik ben ietwat nerveus, Richard niet: 'Als blijkt dat er teveel sneeuw ligt, gaan we terug en pakken de bus naar Meran'. Maar ja, voor we op de top zijn, moeten we eerst 4,5 uur omhoog lopen. Wanneer we eenmaal de top zien waar we heengaan, word ik een stuk rustiger: de sneeuw ligt slechts nog op enkele plaatsen, gelukkig! De route gaat via de Martin-Buschhütte naar de Similaunhütte op 3019 meter hoogte. Ook vandaag zijn de weergoden ons weer goed gezind: het is wederom prachtig weer! Gelukkig maar, want dit is, net als gisteren, geen etappe waar je in de dikke mist en wolken wilt lopen. Bovendien is het heerlijk om na zoveel regen en slecht weer eindelijk lekker in onze korte broek in het zonnetje te lopen.
Na een heerlijke Speckknödelsuppe in de Similaunhütte steken we de grens over naar Italië en zien we ons einddoel al honderden meters diep onder ons liggen: de Vernagt Stausee. Maar we zijn er nog niet. Eerst nog het steile en rotsachtige pad afdalen. De afstappen zijn enorm hoog, de ondergrond voelt glad, maar het kan ook de vermoeidheid zijn. Ook mijn knie verzet zich steeds meer. Heel eerlijk: hoe mooi het uitzicht hier ook is en hoe de zon ook zo z'n best doet daar hoog aan de hemel: de laatste twee uren kunnen me gestolen worden. Ik ben er wel klaar mee. Richard ook trouwens, we zeggen weinig meer. De opluchting, trots en blijdschap is dan ook enorm wanneer we beneden bij het prachtige blauwe water zijn aangekomen. We did it! We zijn te voet de Alpen over gestoken! Tijd voor een koude Aperol Spritz en een Italiaanse pizza!
Etappe 7: Vent (Ötztal) - Vernagt Satusee (Meran)
*De netto wandeltijd is de tijd die wij gelopen hebben, exclusief pauzes. Soms komt dit overeen met de wandeltijden op de bordjes ter plaatse, soms waren we iets sneller.
Voor je aan een lange wandeltocht zoals de Alpenoversteek van Oberstdorf naar Meran begint, is het belangrijk dat je over voldoende bergwandelervaring beschikt en al vaker op grotere hoogtes hebt gelopen. Hoewel je nergens met touwen in de weer hoeft om te zekeren, is hoogalpine ervaring, trittsicherheit en geen hoogtevrees een absolute must, naast een goede basisconditie. Op meerdere plekken zijn er ijzeren kabels om je vast te houden en sommige paden zijn steil en smal en hebben diepe afgronden. Het is fijn als je dit van tevoren al eens hebt meegemaakt. Ook is het handig wanneer je enige wandelervaring hebt in sneeuwvelden, want hoewel wij middenin de zomer de route liepen, was er een flinke laag sneeuw in het hooggebergte gevallen. Aangezien we normaal gesproken regelmatig sporten, hebben wij verder geen extra voorbereidingen voor de wandeling gedaan. Wel heb ik twee langere wandelingen van 15/20 km gedaan in Nederland met een beladen rugzak, zoals ik die ook meenam tijdens de tocht om alvast een beetje te wennen aan het gewicht op mijn rug. Kortom: je hebt echt geen berenconditie nodig om de Alpenoversteek te doen, een mens houdt wandelen echt langer vol dan je misschien zou denken ;-).
Wat je in je rugzak stopt, hangt natuurlijk erg af van je persoonlijke wensen. Denk vooraf erg goed na wat je wel en niet meeneemt. Elke gram zeul je immers een week met je mee, dus pak je rugzak zorgvuldig in. Stelregel is, dat je rugzak maximaal 20% van de lichaamsgewicht mag wegen. Maar hoe lichter deze is, hoe fijner natuurlijk. Zo koos ik voor minder kleding, maar wasmiddel, zodat ik 's avonds in de wasbak van het hotel m'n spullen kon wassen. Maar ik vond een e-reader en een paar extra lage wandelschoenen wel belangrijk. Op eenvoudige paden en door het dal, trok ik vaak mijn lichte lage wandelschoenen aan, waar mijn voeten me erg dankbaar voor waren. De meeste wandelaars doen dit uiteraard niet. Wanneer je in hotels en pensions overnacht heb je bovendien minder spullen nodig dan wanneer je in een berghut slaapt. Zo konden de huttenslaapzak, zaklamp en handdoek thuisblijven. Dit was mijn paklijst voor de wandeling van Oberstdorf naar Meran:
De meest goedkope manier om de tocht van Oberstdorf naar Meran te maken, is wanneer je overnacht in een berghut op de huttenlager. Wij kozen voor hotels en pensions, waardoor het wat duurder was. Echter bespaarden we weer geld, omdat we alleen op pad waren en niet met een berggids. Omdat we weinig tijd hadden om boodschappen te doen en niet met al te veel bagage wilden lopen, kozen we ervoor overdag altijd in een hut te eten en 's avonds in een restaurant. Je kunt het daar natuurlijk zo gek maken als je wilt. Van tevoren had ik alle hotels uitgezocht en geboekt. In grote lijnen waren dit onze uitgaven:
Miranda is dol op de Alpen en is hier ook regelmatig te vinden. Zowel in de zomer als in de winter. De perfecte vakantie bestaat voor haar uit bergen, water, actie, relaxen, een goed boek en heerlijk eten. Haar avonturen op het water, de mountainbike, de motor of te voet deelt ze in haar blogs.
