Nationaal park, we lezen en horen het vaak genoeg, maar wat is het eigenlijk? Een nationaal park is een park waar de bescherming van de natuur en de natuurlijke processen voorop staat. Vaak erkent de staat een park als nationaal park en zorgen zij voor de bescherming van de natuur. Dit betekent overigens niet dat een nationaal park niet open is voor bezoekers. Sterker nog, de meesten zijn favoriet bij veel wandel- en fietsliefhebbers! Te voet of op de fiets zijn ook de perfecte manieren om al het moois van een nationaal park te ontdekken. Wil jij meer weten over nationale parken, hoe ze zijn ontstaan en welke je allemaal kunt bezoeken? Je leest het allemaal hieronder.
Wat betekent de term nationaal park?
Je vindt nationale parken over de hele wereld, van de Verenigde Staten tot Engeland, Nederland en natuurlijk ook in de Alpen. Over het algemeen is elk nationaal park een groot gebied dat geniet van de bescherming van de staat en waar de natuur (redelijk) ongestoord zijn gang kan gaan. Dit wordt ook vermeld in de definitie van de IUCN, een internationale organisatie die zich bezighoudt met het behoud van de natuur en beheer van natuurlijke hulpbronnen. Volgens de IUCN is een nationaal park:
Een natuurgebied van aanzienlijke omvang, waarbij de hoogste autoriteit zich verantwoordelijk voelt voor de bescherming van de natuur.
Toch zijn de parken wereldwijd niet met elkaar te vergelijken. Dit komt vanwege het feit dat nationale parken al bestonden voor de IUCN bestond en dat de term in veel landen een andere betekenis heeft. Eén ding hebben ze in elk geval gemeen: het behoud van de natuur staat op nummer één.
Ontstaan nationale parken
De uitvoering van een nationaal park is ontstaan in 1865 in de Verenigde Staten. Frederick Law Olmsted, een Amerikaanse parkontwerper, had het plan om van Yosemite een nationaal park te maken. Bij het ontwerpen haalde hij inspiratie uit openbare stadsparken die in die tijd ingericht werden met een Engelse landschapsstijl en de vrije natuur. Het grootste verschil tussen een gewoon stadspark en de nationale parken was dat in een nationaal park de invloed van menselijk ingrijpen zeer beperkt moest blijven. Toch moesten ook de nationale parken toegankelijk zijn voor bezoekers. Het plan van Olmsted was een reactie op de economische en geografische ontwikkelingen die het landschap ingrijpend veranderden.
Nationale parken in de Alpen
Over de hele wereld vind je dus nationale parken waar je kunt genieten van de prachtige natuur die het te bieden heeft. Zo ook in de Alpen. Elk Alpenland heeft er een aantal die stuk voor stuk meer dan de moeite waard zijn om te bezoeken. Wij zetten hieronder per land een aantal nationale parken op een rijtje.
Duitsland
Ondanks dat we er niet meteen aan denken, beschikken onze oosterburen over prachtige en unieke stukken natuur. Veel van deze plekken zijn onderdeel van een nationaal park. Dat is niet zo gek, want in Duitsland heb je maar liefst 16 nationale parken. Bezoek bijvoorbeeld:
- Nationaal Park Berchtesgaden: een van de oudste beschermde gebieden van de Alpen
- Nationaal Park Schwarzwald: hét gebied voor natuurliefhebbers
- Nationaal Park Sächsische Schweiz: een onbekend wandelparadijs
- Nationaal Park Harz: een park vol unieke natuur
- Nationaal Park Bayerischer Wald: het grootste bosgebied van Europa
Frankrijk
Ook in Frankrijk geniet je van natuur op z'n mooist in een van de vele nationale parken. De parken liggen verspreid over het hele land, maar de hoogtepunten die op ons lijstje staan zijn natuurlijk degene die in de Franse Alpen en de Pyreneeën liggen. Het veelzijdige landschap met de ruige bergwereld, idyllische bergmeren, kabbelende beekjes en glooiende weiden vormt een prachtig toneel van je wandeltocht, waarbij het uitzicht na zo'n beetje elke bocht verandert.
Italië
Italië is natuurlijk voor iedereen het land van de Dolomieten, pasta, pizza en wijn. En het land van 25 nationale parken, iets wat toch echt minder bekend is bij de meeste bergliefhebbers. Voor een vakantie in de bergen zit je goed in bijvoorbeeld Nationaal Park Dolomiti Bellunesi, Nationaal Park Gran Paradiso of Nationaal Park Stelvio-Stilfser Joch. Ben je nou een echte Italië- en wandelfanaat, dan kun je je altijd wagen aan (een deel van) de Sentiero dei Parchi, oftewel het Pad der Parken. Deze lange afstandsroute is nog niet helemaal af, maar is nu al ruim 7000 km lang en loopt door 18 parken. Het is nog even afwachten wanneer de route voltooid is, maar je kunt natuurlijk nu al een deel wandelen.
Oostenrijk
In Oostenrijk vinden we een van de bekendste nationale parken van Europa: Nationaal Park Hohe Tauern. Dit is het eerste nationale park van Oostenrijk en met een oppervlakte van ruim 1836 km2 is het een van de grootste beschermde parken van Europa. Maar dat is niet het enige park in dit populaire Alpenland. Iets minder bekend, maar zeker ook de moeite waard om te bezoeken, zijn:
- Nationaal Park Thayatal: het kleinste park van Oostenrijk waar je de ongerepte natuur van Niederösterreich kunt ontdekken.
- Nationaal Park Kalkalpen: hier vind je het grootste aaneengesloten bosgebied van het land. Maar liefst 80% van het park is begroeid met dennen, beuken en sparren. Leuk weetje: de beukenbossen staan zelfs op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
- Nationaal & Biosphärenpark Nockberge: waar het landschap wordt getekend door glooiende bergtoppen, groene bergweides en heldere bergmeren.
- Nationaal Park Neusiedler See - Seewinkel: met uitgestrekte steppes, waterpoelen en rietvlaktes lijkt het bijna alsof je niet meer in Oostenrijk bent.
Zwitserland
In tegenstelling tot de andere Alpenlanden, vind je in Zwitserland maar één Nationaal Park. Het Zwitsers Nationaal Park ligt in het kanton Graubünden, in het oosten van Zwitserland. Plaatsen als Zernez en Scuol zijn een goede uitvalsbasis om het park te ontdekken. Met bergen van 1400 tot bijna 3200 meter hoog en meer dan genoeg bossen kun je hier prachtige wandelingen maken. Misschien spot je wel een van de vele wilde diersoorten die hier leven, zoals een gems, ree, alpenmarmot, bruine beer, lammergier of steenbok.
Nationale Parken in Nederland en België
Wil je er graag op uit in een nationaal park dicht bij huis? Ook dat kan, want zowel Nederland als België beschikken over prachtige stukken natuur die tot nationaal park zijn benoemd. België heeft één nationaal park, namelijk Nationaal Park Hoge Kempen, en Nederland heeft er maar liefst 21, verspreid over het hele land. Wij zetten de 5 grootste in Nederland voor je op een rijtje:
Nederland:
1. Nationaal Park Oosterschelde in Zeeland
2. Nationaal Park Nieuw Land in Flevoland
3. Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa in Drenthe
4. Nationaal Park Weerribben-Wieden in Overijssel
5. Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug in Utrecht
Andere populaire nationale parken in Nederland zijn natuurlijk Nationaal Park de Biesbosch en Nationaal Park de Hoge Veluwe.